Donderdag 15 juni verschenen weer heel wat cliënten en prospecten op de afspraak voor het jaarlijks mid-zomer-event van Leo Stevens. En of ze gelijk hadden.

Marc Stevens beet de spits af. Als zaakvoerder, macro econoom en hoofd van de analyse-afdeling was hij goed geplaatst om stil te staan bij de macro economische omgeving waarin we leven. Marc vertrok vanuit de risicovrije rente, besprak de belangrijkste economische indicatoren om te concluderen dat ‘het plaatje’ nog steeds klopt. Uiteraard mogen we niet blind zijn voor enkele resterende cliffhangers die roet in het eten kunnen strooien en blijft de correcte waardering van bedrijven zeer belangrijk. U leest meer hierover in het hoofdartikel, vooraan in dit magazine.

Voor de hoofdmoot van de avond was Leo Stevens & Cie het dit keer verder van huis gaan zoeken. Want tegenwoordig pendelt Alexander D’Hooghe immers tussen Brussel en New York. Hij kwam ons toelichting geven bij de totstandkoming van het Toekomstverbond in Antwerpen, na een impasse die ruim 20 jaar duurde. Het economisch belang voor een duurzame oplossing voor het mobiliteitsprobleem van Antwerpen is immens groot. De verdere ontwikkeling van Antwerpen en het ruimere hinterland dreigde immers letterlijk stil te vallen, samen met het verkeer. Daarom werd Alexander D’Hooghe vorig jaar in januari door de Vlaamse regering aangesteld om dit dossier weer vlot te krijgen en de Antwerpse ring te ontsluiten. En met succes.

De man die bij het grote publiek dus pas echt bekend werd als ‘overkappingsintendant’, heeft er al een indrukwekkend parcours opzitten. Hij studeerde 20 jaar geleden af als burgerlijk ingenieur-architect aan de KU Leuven. Hij doctoreerde in 2007 aan de TU Delft nadat hij eerder in 2001 een Master in Urban Design haalde aan de Harvard Graduate School of Design. Alexander D’Hooghe is partner bij de mee door hem opgerichte Organisation for Permanent Modernity (ORG), een onderneming met vestigingen in New York, Boston en Brussel die focust op het ontwerpen en ontwikkelen van steden.Belangrijke urbanisatieprojecten in de Verenigde Staten, Shengzen, Bogota, Kinshasa, Den Haag, Reykjavik, Zuid-Korea gelden als referenties. Alexander D’Hooghe is ook professor in de architectuur en urbanisatie aan het toonaangevende Massachussetts Institute of Technology (MIT) in de VS.

Uitgerekend op de dag van ons event werd Alexander D’Hooghe samen met alle ondertekenaars ontboden in Brussel om er in het Vlaamse Parlement, dag-op-dag drie maanden na de ondertekening ervan, tekst en uitleg te komen geven over de toekomst van dit akkoord. Hij kon alle aanwezigen dan ook in primeur meegeven dat de diverse actiegroepen zich geëngageerd hadden om de lopende procedures bij de Raad Van State stop te zetten. Alvast een stap in de goede richting. Wat de aanwezigen allicht het meest fascineerde was zijn manier van werken. Aan de hand van beelden van enkele internationale projecten gaf Alexander D’Hooghe de zaal inzicht in het belang van een ontwerpende geest.

De ruimte is erg genereus, heel anders ook dan woorden. Ruimte verbindt immers en maakt zaken mogelijk terwijl woorden vaak polariseren en uiteenhouden. Door meteen aan de slag te gaan met het ontwerpen van een open maatschappij creëerde hij verbondenheid en hield hij iedereen aan de tafel, ondanks enorm verschillende standpunten. D’Hooghe haalt volop inspiratie uit kunst en vindt dat vervolgens de economie moet verheffen naar een maatschappelijk relevant niveau.

Er is heel wat water door de Schelde gevloeid om te komen tot dit toekomstverbond. Niet alles ligt al vast maar over een aantal zaken is men het intussen eens. Zo is er een akkoord over Linkeroever en de positie van de Scheldetunnel. Ook over de overkapping van de ring is er een akkoord, niet niks na een twintigjaar durende saga. Er komt een ring rond de stad (R2 & A102) en een ring voor de stad (R1). Andere zaken zullen ongetwijfeld volgen.



Het compromisvoorstel dat intendant Alexander D'Hooghe op de onderhandelinstafel heeft gelegd. (BELGA)

Uiteraard zijn aan dergelijke mega-projecten verschillende risico’s verbonden. De financiële en technische risico’s zijn groot maar te overwinnen. Voor de sociale en ruimtelijke risico’s ligt dat vaak moeilijker en dient een origineel maatschappelijk en sociaal weefsel ontworpen te worden. Bij deze aanpak is het cruciaal om volledig transparant te werken om wantrouwen en weerstanden weg te nemen. D’Hooghe koos er resoluut voor om ook meteen experten in diverse domeinen bij de analyse en de verdere uitwerking te betrekken. Zo werd er van bij de aanvang ‘gerekend en getekend’ in grote groepen, aan grote tafels. Met maximale kruisbestuiving tot gevolg. Ook politiek werd een heel breed draagvlak gezocht én gevonden. Zowel de (huidige) politieke meerderheid als minderheid konden zich achter het project scharen wat wezenlijk belangrijk is : door de lange doorlooptijd van dergelijke mega urbanisatieprojecten moet een werkbare overeenkomst immers op de lange termijn ook de steun van toekomstige coalities meekrijgen.

Naast mobiliteit was voor anderen de leefbaarheid van de stad dan weer een belangrijk aandachtspunt. Zo had iedereen aan tafel een andere agenda en prioriteitenlijst. Deze uiteenlopende standpunten verzoenen en actiegroepen, overheid en burgerbeweging hierrond doen samenwerken was dus een heuse prestatie, getekend Alexander D’Hooghe. Dat de uiteindelijke oplossing er esthetisch en mooi zal uitzien daar twijfelt niemand aan. Befaamde architectenhuizen en ontwerpbureaus zullen zich danig kunnen uitleven om Antwerpen op de kaart te zetten. De metropool verdient volgens Alexander D’Hooghe een zekere uitstraling, en mag zeker ook een cultuurruimte zijn of worden, verwijzend naar de Antwerpse Grote Markt tijdens de Gouden eeuw. Hij werkte zijn vergelijking echter niet verder uit. Een pienter toehoorder zou kunnen verwijzen naar de toegenomen wapenwedloop op het einde van dit florissante tijdperk, die een zware tol legde op de staatskas. Hogere belastingen en hogere (leger)kosten leidden immers tot meer staatsschulden en, samen met de opkomst van andere mogendheden kwam er zo uiteindelijk een einde van deze voorspoedige periode, aan het eind van de 17e eeuw. Ik durf geen parallel te trekken… maar over de financiering van dit mega project is nog steeds geen duidelijkheid, behalve dan voor de eerste fase. “Wordt vervolgd”, vast en zeker.

Dit alles en veel meer gaf voldoende (fijn) stof om over na te praten. Wat dan ook volop gebeurde tijdens de afsluitende receptie. De laatste aanwezigen reden huiswaarts toen de files al lang opgelost waren. De afwezigen hadden eens te meer ongelijk. Het was een boeiende causerie en een uiterst geslaagde avond, met dank aan twee interessante sprekers.