31 mei 2023 Eigen artikels Voedsel als politiek wapen?

Door de oorlog in Oekraïne krijgt voedsel weer een geopolitieke dimensie - een oorlog waarbij voedsel gebruikt wordt als wapen. Velen stellen zich de vraag of de oorlog in Oekraïne zal leiden tot een wereldwijde hongersnood.

Een stijgende bevolkingsgroei voornamelijk in Afrika en Azië, een ineeficiënte handelsmarkt en een verstoorde logistiek zorgen ervoor dat voedsel 'onnodig' duur wordt en niet op plaatsen geraakt waar de nood het grootst is. Dit probleem van mondiale voedselvoorziening is al langer duidelijk.

De recente alarmkreten over dreigende voedseltekorten door de oorlog in Oekraïne werden echter ontkracht door tal van experten waaronder deze van de landbouwuniversiteit van Wageningen. Zij zijn het er over eens dat er wereldwijd voldoende voedsel aanwezig is (behalve in oorlogsgebieden), maar dat de kans bestaat dat bepaalde producten schaarser kunnen worden.

De Europese Unie hoeft al zeke rniet bang te zijn voor voedseltekorten. Dankzij hun gezamelijk landbouwbeleid is Europa er eeder al in geslaagd diverse voedselschokken op te vangen. Bovendien is ze voor de meeste producten zelfvoorzienend, behalve voor exotisch fruit, koffie, thee, oliehoudende zaden en natuurlijke oliën en vetten.

Graan als voornaamste voedingsbron

Graan zijn de zaden van grassen zoals rijst, tarwe, gerst en rogge. Deze worden nog altijd gezien als de voornaamste voedingsbron voor de mens. Recente cijfers over graanproductie wijzen op een nog steeds stabiele markt. Ook de wereldwijde graanvoorraden liggen nog steeds ruimschoots boven hun kritische drempel van 20%. Dit beteket dat landen minstens een vijfde van wat ze in een seizoen verbruiken als voorraad hebben liggen.

De export van graan uit Oekraïne mag dan wel grotendeels zijn stilgevallen, dit vormt op zich niet echt een groot probleem. Het land produceert amper 2% van alle granen in de wereld waardoor de terugval van Oekraïense graanproductie niet zal leiden tot werldwijde voedseltekorten.

Maar de onrust die er momenteel heerst, leidt intussen wel tot grote prijsstijgingen van sommige granen. Zo steeg sinds de Russische invasie in Oekraïne de mondiale graanprijs met maar liefst 40 %. Het is daarom interessant om even diper in te gaan op de werking van de markt van landbouwgrondstoffen.

De rest van het artikel lees je hieronder.