10 oktober 2022 Eigen artikels Hebben we het dieptepunt van deze berenmarkt al bereikt?

De inflatie is een tijdelijk en vergankelijk fenomeen. We horen het de centrale bankiers enkele maanden geleden nog duidelijk verklaren. Ondertussen zitten we in een volledig nieuwe realiteit waarin het overduidelijk is dat de inflatieopstoot die we in het Westen meemaken, niet zomaar iets is van enkele weken.

Het negatieve nieuws culmineerde sinds april in wat men in beleggersjargon een ‘berenmarkt’ noemt. De correctie op de Amerikaanse S&P 500 t.o.v. het niveau begin dit jaar bedraagt op moment van redactie bijna 20% (in USD gemeten). Veel beleggers werden deze zomer op het verkeerde been gezet toen men dacht dat de ergste inflatiepiek voorbij was en dit voor een stevige rally op de markten zorgde. Ondertussen is het opnieuw ‘back to reality’ met de laatste inflatiedata die suggereren dat de afkoeling van de inflatie niet zo snel verloopt als veel marktparticipanten hadden gehoopt.

Het is dan ook interessant om te bekijken hoe de beurzen in andere historische berenmarkten evolueerden. Uiteraard valt niet te zeggen hoe de toekomst zal verlopen, maar het kan wel een denkkader bieden om beter te beoordelen in welke fase we ons bevinden en wat er mogelijk nog op ons af gaat komen.

Mark Twain merkte ooit op dat de geschiedenis zich niet herhaalt, maar dat ze wel vaak rijmt. Dit is zeker ook het geval bij berenmarkten. Hoewel ze erg verschillend zijn, zijn er ook heel wat gemeenschappelijke patronen die opduiken. In dit artikel bekijken we de 10 berenmarkten sinds 1955 om uit te zoeken wat ze gemeen hebben en wat dit ons eventueel kan vertellen over de komende maanden. Een berenmarkt wordt meestal gedefinieerd als een daling van een belangrijke beursindex met 20% of meer vanaf een recent hoogtepunt. Een correctie is een daling van 10%.

Zit de S&P500 momenteel in een berenmarkt?

Toch wel. Vanaf de piek in januari 2022 tot het laagste punt midden juni verloor de S&P 500 ongeveer 23,5%. De S&P 500 kwam voor het eerst in een ‘officiële’ berenmarkt terecht op 13 juni 2022 en heeft sindsdien veel moeite om eruit te komen. De moeder van alle berenmarkten is ‘De Grote Depressie’. Deze begon in september 1929 en sleepte zich gedurende meer dan 25 jaar voort. Zij duurde tijdens de depressiejaren ‘30, de oorlogs- en naoorlogse jaren ‘40 tot ‘50 voordat zij uiteindelijk eindigde in september 1954.

Tijdens de eerste beurscrash in juli 1932 daalde de index met meer dan 85% en testte in 1935 en 1942 opnieuw datzelfde dieptepunt. De economie was in die jaren zeer volatiel. De industriële productie schommelde van jaar op jaar met dalingen van 40% tot stijgingen van meer dan 20%. Deze schommelingen waren groter dan op enig ander punt tijdens de naoorlogse jaren en heeft zeker op de aandelen gewogen. Deze berenmarkt komt niet voor in de data van onderstaand overzicht. Dit komt deels omdat er onvoldoende gegevens beschikbaar zijn om die grondig te analyseren en deels omdat de aard ervan significant verschillend is van de andere berenmarkten die erop volgden.

Het is verleidelijk om te beweren dat de berenmarkt in het Depressietijdperk irrelevant is voor het begrijpen van latere perioden omdat het soort fouten dat deze situatie veroorzaakte, zich niet meer kunnen herhalen. Veel economen geloven wel dat de Smoot-Hawley Tariff Act van 1930 een van de belangrijkste elementen was die de Depressie destijds verergerde. Deze bepaling legde ‘trade tariffs’ op aan zo'n 20.000 goederen. Op zijn beurt zette deze beslissing echter een kettingreactie van wederkerige maatregelen van verschillende handelspartners in gang met desastreuze gevolgen.

Rijmt de geschiedenis ook dit keer? Een goede tachtig jaar later legde de Amerikaanse president Donald Trump unilateraal diverse tarieven op aan bepaalde handelspartners. Hij was ervan overtuigd dat "handelsoorlogen goed zijn en gemakkelijk te winnen zijn" en dat ze de economische groei zouden aanwakkeren.

Voorlopig is het ergste waar men bang voor was, niet gebeurd. Maar de echte conclusie is dat er niet veel nodig is om een dergelijk persoon ertoe aan te zetten een potentieel rampzalig beleid te voeren en zo de economie opnieuw te kunnen doen instorten, hetzij uit onwetendheid, hetzij uit wrok.
Meer weten over de berenmarkt? Lees het volledige artikel hier.