In de sport weet men het al langer: “defense wins championships”. Ook in het echte leven wordt het belang van defensie steeds evidenter. Sinds het conflict in Oekraïne is duidelijk geworden dat het defensiebeleid binnen de EU stevig moet worden opgekrikt. Defensie is dan ook een brandend actueel en populair thema op de beurs.
Sinds de start van de oorlog in Oekraïne wordt de EU eraan herinnerd dat uitgaven voor defensie noodzakelijk zijn. Het gaat om de eerste echte oorlog op Europees grondgebied sinds de Tweede Wereldoorlog. Voor de EU is het dus een nieuw thema, maar jammer genoeg kan dit niet gezegd worden voor de rest van de wereld. Onderstaande afbeelding (Figuur 1) van Morningstar toont alle gebieden waar er in het begin van dit jaar conflicten waren.
Het is duidelijk dat niemand aan de enkels komt van de VS op het vlak van defensie-uitgaven. Het land was goed voor meer dan 38% van de wereldwijde uitgaven in 2023. Duitsland stond als eerste Europese land op de zevende plaats met een belang van slechts 2,8%.
Dit heeft dan ook geleid tot een forse uithaal van president Trump. De VS draagt immers al lang het zware gewicht van de NAVO, terwijl de andere leden onvoldoende investeren. Trump heeft er dan ook mee gedreigd om uit de NAVO te stappen als de andere leden hun uitgaven niet optrekken. Gedaan met het goedkoop meeliften op de investeringen van de VS. Binnen de EU zijn er bijvoorbeeld maar enkele landen die de historische norm van 2% van het BBP halen. De meeste landen blijven hier gevoelig onder. Zo spendeerde België in 2024 slechts 1,3% van het BBP aan defensie (zie grafiek 1).
De totale defensie-industrie was in 2023 goed voor 2,4 biljoen USD. Er wordt verwacht dat deze markt tegen 2035 zal uitgroeien tot bijna 4 biljoen USD (zie grafiek 2). Vooral de investeringen in Europa zullen stevig worden opgetrokken na jaren van onderinvesteringen. Europa had een globaal belang van 16% in de wereldwijde defensie-uitgaven in 2023. Er wordt verwacht dat dit tegen 2029 zal gestegen zijn tot 21%.
Vooral Duitsland stak het vuur aan de lont voor nieuwe investeringen. De nieuwe Duitse regering onder leiding van Bondskanselier Merz besloot om een fonds op te richten ter waarde van 500 miljard EUR om te investeren in de verouderde infrastructuur. Daarnaast wordt ook nog eens meer dan 1% van het BBP extra vrijgemaakt voor investeringen in pure defensie.
Vervolgens kwam ook de EU met het ReArm Europe-plan op de proppen. Dit houdt in dat de EU zelf 150 miljard EUR ter beschikking zal stellen voor defensie-uitgaven die gefinancierd zullen worden door EU-leningen. Dit bedrag zal gebundeld worden in het SAFE fonds, oftewel Security Action for Europe. Daarnaast vereist het ook dat de lidstaten gezamenlijk 650 miljard EUR zullen investeren in defensie. De landen zullen hiervoor de komende vier jaar tot 1,5% van hun begrotingstekort kunnen afwijken.
Beleggers focussen zich nu meestal op bedrijven die een duidelijke link hebben met de wapen- en oorlogsindustrie. Aandelen zoals Rheinmetall, Thales, Saab en Leonardo zijn al met honderden procenten gestegen sinds de start van de oorlog in Oekraïne. Defensie draait echter om veel meer dan louter wapens. Het lijkt ons dan ook opportuun om te kijken naar bedrijven die op een andere manier kunnen profiteren van de defensie-uitgaven. Zo wordt er in Europa steeds meer aandacht besteed aan infrastructuur. Kunnen onze wegen het gewicht van tanks dragen? Kan de haven van Antwerpen zijn rol als strategische speler in de Belgische defensiepolitiek vervullen? Daarnaast spelen IT en AI een steeds grotere rol in de oorlogsvoering. Er wordt steeds minder gevochten met mankrachten, maar wel met autonoom handelende objecten zoals drones. Het belang van data en inlichtingendiensten wordt hierbij steeds belangrijker. Bovendien wordt de fysieke oorlog steeds vaker aangevuld met een digitale online oorlog. De nodige investeringen in cybersecurity zijn dus cruciaal.
Dat defensie meer inhoudt dan louter wapens wordt ook bevestigd door de NAVO. De leden gaven aan dat ze de historische norm van investeringen van 2% van het BBP sterk willen optrekken. Deze norm geldt sinds de Tweede Wereldoorlog en is niet meer actueel. De leden willen de norm dan ook gradueel optrekken tot 5% van het BBP tegen 2032. Hierover zal op de NAVO-top eind juni in Den Haag gestemd worden, na de redactie van dit artikel. Het voorstel maakt ook duidelijk dat de investeringen niet enkel naar militaire uitgaven moeten gaan. Minimum 3,5% van het BBP moet wel voor strikt militaire uitgaven aangewend worden. De overige 1,5% mag aangewend worden voor bredere uitgaven zoals IT, consultancy, inlichtingen en cybersecurity.
We geloven dat het belangrijk is om als belegger niet enkel te focussen op de bekende wapenproducenten die reeds een explosief koersverloop gekend hebben. Daarom investeren we in bedrijven die indirect verbonden zijn aan defensie en de komende jaren sterk mee kunnen profiteren van de verhoogde uitgaven in deze sector. Cybersecurity verdient al langer een prominente plaats in onze portefeuille via posities in Palo Alto Networks, Zscaler en de L&G Cyber Security ETF. Met het M&G (Lux) Global Listed Infrastructure Fonds spelen we in op de investeringen in infrastructuur. Het LS Value European Small & Mid Cap Fonds heeft dan weer een positie in het Zweedse Invisio, een leider in de nichemarkt van tactische communicatieapparatuur. Bij een koersval wensen we een positie te openen in Amphenol. Deze producent van elektronische interconnectoren is niet alleen een belangrijke leverancier voor datacenters, maar vervult ook een cruciale rol binnen de defensiesector.
1. Waarom zijn defensie-uitgaven in Europa de laatste jaren zo sterk gestegen?
Sinds de oorlog in Oekraïne beseft de Europese Unie dat defensie geen vanzelfsprekendheid is. De Europese landen investeren meer om hun infrastructuur, defensiecapaciteit en veiligheid te versterken. Daarbij speelt ook de druk van de NAVO en de VS een rol om meer bij te dragen aan collectieve veiligheid.
2. Welke rol speelt de VS binnen de wereldwijde defensie-uitgaven?
De Verenigde Staten zijn met afstand de grootste speler in defensie-uitgaven, goed voor meer dan 38% van het wereldwijde totaal in 2023. Dat leidt tot druk op andere NAVO-landen, waaronder Europese lidstaten, om meer bij te dragen en hun afhankelijkheid van de VS te verminderen.
3. Wat is het ReArm Europe-plan en het SAFE-fonds?
Het ReArm Europe-plan is een initiatief van de EU om defensie-uitgaven op te trekken. Daarbij stelt de EU zelf 150 miljard euro ter beschikking via het SAFE-fonds (Security Action for Europe). Lidstaten kunnen bovendien tot 650 miljard euro extra investeren, waarvoor ze tijdelijk mogen afwijken van de begrotingsnormen.
4. Gaat defensie vandaag enkel nog over wapens?
Nee. Defensie gaat steeds vaker over cybersecurity, IT, AI, infrastructuur en data. Denk aan autonome drones, communicatieapparatuur, digitale oorlogsvoering en de strategische rol van havens en wegen. Daarom zijn ook bedrijven buiten de klassieke wapenindustrie relevant voor beleggers.
5. Hoe kunnen beleggers inspelen op de stijgende defensie-uitgaven?
Beleggers hoeven zich niet te beperken tot klassieke wapenproducenten. Er zijn ook interessante kansen in cybersecuritybedrijven, infrastructuurspelers, producenten van communicatieapparatuur, en technologiebedrijven die actief zijn in defensie. Denk aan sectoren zoals AI, dataverwerking, drones, sensortechnologie en digitale beveiliging. Deze niches zullen mee profiteren van de structurele groei in defensiebudgetten wereldwijd.
