Sedert mei 2022 is het mogelijk om - naast o.a. huurcontracten - bankgiften online te registreren. Deze maatregel geldt voor het hele Belgische grondgebied. Alvorens dieper in te gaan op deze nieuwe mogelijkheid, staan we kort even stil bij de algemene regels van een roerende schenking, in casu schenking van een effectenportefeuille.

Notariële schenking versus bankgift

Een eerste mogelijkheid bestaat erin dat u de schenking laat opstellen door en verlijden voor een Belgische notaris. De schenking komt dan tot stand middels een notariële akte die verplicht registreerdbaar is. Zodoende zal er op dat ogenblik schenkbelasting verschuldigd zijn. Door de registratie én de betaling van de schenkbelasting zal er bij het overlijden van de schenker(s) geen erfbelasting meer verschuldigd zijn.

Als alternatief kan men opteren voor een bankgift die juridisch als een zogenaamde onrechtstreeks schenking kwalificeert. In dit geval schrijft u als schenker(s) een deel van uw roerend vermogen van uw rekening over naar de rekening van de begiftigde(n). Bij deze overschrijving zal geen vermelding -zoals “gift of schenking”- opgenomen worden want anders dreigt de bankgift haar kwalificatie als een geldige onrechtstreekse schenking te verliezen.

Er is geen automatische registratie van de bankgift, zodoende zal de schenkbelasting ook niet automatisch verschuldigd zijn. Deze handelswijze heeft echter als nadeel dat de schenkers de schenking drie of vijf jaar moeten overleven, afhankelijk van het Gewest waarin zij wonen.

Indien -één van- de schenkers immers binnen voormelde termijn overlijdt, zullen de begiftigden alsnog erfbelasting/ successierecht moeten betalen over de waarde van de geschonken goederen. Indien u die periode van drie (of vijf) jaar na de bankgift dreigt niet te overleven, kan u evenwel erfbelasting voorkomen door binnen die periode alsnog over te gaan tot spontane registratie van de bankgift.

Hoe kan u een bankgift nu registreren?

Indien u opteert voor een notariële schenkingsakte zal de notaris instaan voor registratie van de schenking, maar wat als er geen tussenkomst is van een notaris, zoals bijvoorbeeld bij een bankgift ? Welnu, als u in het verleden een bankgift gedaan heeft dan kan u die achteraf alsnog op verschillende manieren zelf -laten- registreren.

De in het verleden toegepaste methoden zijn :

• via de notaris die een bevestiging van de bankgift zal opmaken en laten registreren
• per post via het scanningscentrum van de FOD Financiën
• door een fysieke afspraak te maken via het contactcentrum van het FOD Financiën op het nummer 02/572.57.57 waarbij men u zal doorverwijzen naar het dichtstbijzijnde kantoor Rechtszekerheid van de FOD Financiën.

Maar - er bestaat sinds mei 2022 nog een bijkomende mogelijkheid om over te gaan tot de registratie van onrechtstreekse schenkingen, namelijk de registratie online. Hiervoor dient u bepaalde stappen te doorlopen:

• aanmelden bij MyMinFin
• onder interacties moet u de gegevens invummen bij "een document indienen"
• vervolgens dient u een scan van het schenkingsdocument toe te voegen om daarna uw aanvraag te versturen
• tot slot kan u via MyMinFin de status van uw aanvraag opvolgen

Welk is het waarderingsmoment in geval van registratie?

We weten nu hoeveel de schenkbelasting bedraagt maar op welke grondslag worden voormelde percentages nu juist toegepast. Welnu, de schenkbelasting wordt in principe berekend op basis van de verkoopwaarde van de geschonken goederen, zijnde de effecten.

Werden er beursgenoteerde effecten geschonken, dan geldt in het Vlaamse Gewest de regel dat men als belastbare grondslag de waarde zal nemen van de eerste dag van de maand waarin de schenking/bankgift plaatsvindt. Bij gebrek aan een beursnotering op die dag zal worden gekeken naar de eerstvolgende dag waarop er wel een beursnotering is.

Betreft het een bankgift die achteraf geregistreerd wordt, dan zal niet gekeken worden naar de waarde van de geschonken tegoeden op datum van de bankgift maar naar hun waarde ten tijde van de registratie. Voor de waardering is het van geen enkel belang of u nu de volle eigendom wegschenkt dan wel een voorbehoud van vruchtgebruik aan de schenking koppelt. In beide gevallen zal de schenkbelasting immers berekend worden op de waarde van de volle eigendom van de geschonken goederen.

Wat onthouden we?

U kan vandaag nog steeds een beroep doen op de notaris voor het opmaken van een schenkingsakte. De notaris zorgt dan meteen voor de registratie van de akte en de heffing van de schenkbelasting.

Zou u in het verleden een bankgift hebben gedaan om te ontsnappen aan de schenkbelasting maar dreigt u de beruchte driejaarstermijn niet te overleven, dan zal u zelf moeten instaan voor de registratie en de betaling van de schenkbelasting. Dit kon in het verleden reeds via post of fysieke afspraak maar is sedert mei 2022 ook online mogelijk. Indien het een bankgift betreft, dan zal (in Vlaanderen) voor de berekening van de schenkbelasting niet gekeken worden naar de waarde van de effecten op datum van de bankgift maar op de datum van registratie.

Niettegenstaande men er alles aan doet om de registratie van roerende schenkingen toegankelijk te maken voor iedereen, zal het voor de ‘niet-juristen’ toch nog vaak een (te) grote stap zijn om dit zelf te willen regelen. Onze dienst estate planning staat uiteraard tot uw beschikking om u ook hier met raad en daad bij te staan.