Wijze beleggerslessen in moeilijke tijden

Véél wijzere beleggers dan ondergetekende hebben al beleggingsbijbels vol geschreven over hoe je succesvol kan beleggen in beursgenoteerde aandelen. Naar de jaarlijkse brief aan de aandelenhouders van Berkshire Hathaway, het ongelofelijk succesvolle beursvehikel van superbelegger Waren Buffet wordt door beleggers telkens wereldwijd uitgekeken. Zij willen zich laven aan de wijze woorden van het ‘Orakel van Omaha’. Zelfs op de ‘vluchtige’ sociale media zijn soms pareltjes te vinden van sterke beursquotes, als u tenminste het kaf van het koren kan scheiden. Maar aangezien we niet van u verwachten dat u daar al uw kostbare tijd en energie insteekt -u heeft immers Leo Stevens als uw betrouwbare compagnon de route gekozen om dat voor u te doen- achten we het toch eens nuttig om heel beknopt een aantal wijze beleggerslessen toe te lichten. Misschien kan het u wat helpen moed en vertrouwen te houden in deze moeilijke beurstijden.

1. Niet iedereen is geschikt voor een individuele aandelenportefeuille

Als u slapeloze nachten overhoudt omdat sommige aandelen met 30%, 50% of misschien zelfs nog meer zijn gezakt of kunnen zakken, dan beleg je beter via fondsen en trackers. De beurs reflecteert niet op elk moment de correcte waarde van een aandeel. Op lange termijn zullen bedrijven die het beter doen dan andere, hun aandelen ook meer zien renderen en zal die waarde op de beurs komen bovendrijven.

Op korte termijn overheerst echter vaak massapsychologie of zelfs massahysterie waarbij beurskoersen fors op en neer springen op nieuwsberichten die soms weinig of niets te maken hebben met de gezondheid of de vooruitzichten van een individueel bedrijf.

Fondsen of trackers kunnen ook schommelen maar omdat die een verzameling zijn van vele beursgenoteerde effecten zullen de rendementen van zo’n fonds minder volatiel zijn dan haar individuele componenten. Aangezien de meeste beleggers geen zicht hebben op welke individuele bewegingen zich binnen een fonds afspelen – ze lezen enkel de totaalprestatie af- kan dit al voor meer gemoedsrust zorgen.

2. Geduld, zelfkennis en een gezonde portie optimisme zijn superkrachten voor een belegger

Nu de meeste beurzen wereldwijd in een ‘berenmarkt’ zijn beland, waarbij de koersen vandaag meer dan 20% lager staan dan hun laatste piek, is het vaak moeilijk nog hoopvol te blijven; de beurzen zijn immers gedaald omdat er zowel op economisch als op geopolitiek vlak slecht nieuws en onzekerheden de kop hebben opgestoken.

Studies tonen echter aan dat de gemiddelde aandelenbelegger consistent slechter presteert dan de beurs. Waarom? Omdat we emotionele wezens zijn die de neiging hebben te overreageren, zowel in positieve als in negatieve zin, zeker in crisismomenten. Beleggers zullen de neiging hebben extra geld te steken in de beurs wanneer het goed gaat maar ze zullen vaak de handdoek in de ring gooien wanneer het slecht gaat. Terwijl we in een winkel zeer tevreden zouden zijn wanneer we dat ene begeerde item aan een soldenprijsje kunnen kopen, gaat diezelfde redenering blijkbaar niet op wanneer aandelen van kwaliteitsbedrijven in de uitverkoop staan. Aan de neiging om dergelijke onlogische financiële beslissingen te nemen, is zelfs een hele studierichting gewijd, die we ‘behavioral finance’ noemen. Het zal er dus vooral om draaien om het hoofd koel te houden en afstand te nemen van onze emoties vanuit de wetenschap dat meer dan een eeuw beursgeschiedenis (ondanks dat we in die periode wereldoorlogen en verschrikkelijke crisissen hebben meegemaakt) heeft aangetoond dat de groei van de economie en de bedrijfswinsten er uiteindelijk wel altijd voor hebben gezorgd dat er welvaart wordt gecreëerd. Welvaart die zich bij de aandelenbelegger vertaalt in dividenden en stijgende beurskoersen.

Mensen dwalen als ze denken dat het geld geïnvesteerd in vastgoed wel altijd zijn waarde zal vasthouden terwijl de beurs slechts een ‘tempel van speculatie’ is waarbij je in tijden van crisis alles kan verliezen. Mocht al het geld dat je -op een verstandige manier- in ‘de beurs’ hebt belegd allemaal verdwijnen in tijden van crisis, dan zal ook het vastgoed geen waarde meer hebben. Bedrijven en handel creëren welvaart en het is die welvaart die zich zal vertalen in stijgende aandelen- én vastgoedprijzen; uiteindelijk hangt alles aan elkaar vast. Maar de psychologische houvast die de meesten blijkbaar wel bij vastgoed vinden, lijkt heel wat moeilijker terug te vinden bij beursgenoteerde beleggingen. Het psychologisch nadeel van elke dag een nieuwe
koers geafficheerd te zien ….

3. Time, not timing

Aangezien niemand een kristallen bol heeft, is het onmogelijk te voorspellen wanneer de daling van de beurzen achter de rug zal zijn of wanneer we de volgende top terug zullen bereiken. Dat kunnen we alleen maar achteraf vaststellen. Vandaag zijn de beurzen al fors gedaald, ook al zijn de bedrijfsresultaten over ’t algemeen nog zeer goed te noemen. Beleggers gaan er immers al van uit dat het de komende kwartalen moeilijker zal worden. Omgekeerd zullen de beurzen ook al beginnen herstellen op een moment dat de economische cijfers er nog zeer slecht voorstaan. Er wordt in de beurs bijna altijd vooruit gekeken. Of zoals Enzo Ferrari het placht uit te drukken: “Wat achter je ligt, doet er niet toe”.

Het is bijgevolg een illusie te denken dat sommige beleggers er steeds in kunnen slagen op de top te verkopen en op de bodem terug in te stappen. Als u er al eens in lukt op het dieptepunt in te stappen of op het hoogtepunt te verkopen, heeft dat meer met geluk dan met kunde te maken.

U kan wel wat cash opbouwen als u vindt dat waarderingen beginnen hoog op te lopen en vooruitzichten onzeker worden in de hoop die cash terug te kunnen benutten wanneer de beurzen inderdaad zouden dalen. Maar volledig verkopen vanuit de verwachting op het juiste moment terug in te kunnen stappen, lijkt een strategie die gedoemd is te mislukken. Overdrijvingen in positieve of negatieve zin gaan vaak veel verder dan iemand voor mogelijk houdt en de beste beursdagen volgen bijna altijd onmiddellijk na de slechtste beursperiodes. De beurstoekomst voorspellen is dus onmogelijk en aangezien het je doorgaans meer zal kosten om de beste beursdagen in een jaar te missen dan de slechtste beursdagen te vermijden, is het meestal veiliger ‘te blijven zitten’ dan de markt te proberen timen.

4. Diversificatie en risicospreiding is geen luxe maar een must

Je mag nog zo goed je huiswerk maken en er rotsvast van overtuigd zijn dat je alleen maar geld kan verdienen aan een bepaald aandeel, er kunnen zich steeds omstandigheden voordoen die je volledige ‘investment case’ onderuit halen. Bedrijven die jarenlang de beurslievelingen waren of die de ultieme goede huisvader-aandelen leken, kunnen plots zwaar onder druk komen doordat er onregelmatigheden in de boekhouding zijn vastgesteld, doordat een overname niet het verhoopte resultaat oplevert, doordat de marges plots niet meer houdbaar lijken, doordat het coronavirus plots de wereld op zijn kop zet… de voorbeelden zijn legio en we hoeven niet ver te zoeken. Kijk maar wat er recent nog met de beurskoersen van Sofina en Colruyt is gebeurd.

Dat we binnen ons vermogensbeheer, zelfs voor 100% aandelenportefeuilles slechts posities van maximaal 2,5% tot 3% in een bepaald aandeel kopen, heeft dan ook alles met het voorgaande te maken. En aandelen die het fantastisch goed doen, zullen dan door hun koersstijging wel een zwaardere positie verwerven in de portefeuille.

Dat we voor bepaalde niche-sectoren (zoals fintech, robotisering of cybersecurity) ook eerder fondsen of trackers verkiezen i.p.v. individuele aandelen is ook ingegeven door die risicospreiding. Een sector kan zeer beloftevol zijn maar wie daarin de grote winnaar wordt, is vaak nog onzeker en dan koop je misschien beter ‘de sector’ dan een specifiek bedrijf

5. Een aandeel is niet per se goedkoop omdat de koers hard is gedaald

Wanneer aandelen in koers dalen is de neiging vaak groot om bij te kopen want dan verlaag je de gemiddelde aankoopkoers. De kans lijkt dan groter dat je vlugger het verlies kan ombuigen in winst. Maar soms groeit het lelijke eendje nooit uit tot een mooie zwaan ongeacht hoeveel je het nog blijft bijvoederen. Aandelen dalen soms ‘uit sympathie’ met de algemene beursmalaise of omdat beleggers zich verkijken op een eenmalige tegenvaller.

Maar soms is er heel wat meer aan de hand en zijn de zaken fundamenteel aan het verslechteren. In dat geval doet u er beter aan -zelfs met verlies- te verkopen dan te blijven bijstorten in een bodemloze put. “Don’t throw good money after bad”, luidt het Engelse gezegde, en dat kunnen we alleen maar beamen.

6. Een aandeel is niet per se duur omdat de koers hard is gestegen

Een bedrijf als Alphabet of Amazon, heeft bijna altijd heel duur geleken. Maar ondertussen bleven hun aandelenkoersen groeien als kool, peuzelden ze hun concurrenten één voor één op, konden ze volop innoveren en investeren, ontstonden er binnen hun schoot nieuwe, snelgroeiende dochterbedrijven en werden ze hoe langer hoe winstgevender.

Daardoor zijn ze vandaag, ondanks hun koersexplosie van het voorbije decennium, nog steeds koopwaardig. Als je dus een geweldig bedrijf hebt gevonden om in te investeren maar je wil blijven wachten op een terugval van de koers om het op te pikken, zal je er mogelijk nooit in slagen om het te kopen. Of komt die terugval pas nadat het eerst nog veel verder is gestegen. Vaak is het beter om dan toch al een beperkte eerste positie in te nemen die je dan kan uitbreiden als die terugval dan toch zou komen.

(VOORLOPIGE) CONCLUSIE

Goed investeren vraagt huiswerk, zelfdiscipline en (soms héél veel) geduld. Dit is helaas niet voor iedereen weggelegd wegens gebrek aan tijd, energie, interesse of een teveel aan temperament. Gelukkig bestaan er professionelen zoals Leo Stevens die dat wel voor u doen. En soms, héél soms, denken we ook wel eens dat onze grootste toegevoegde waarde erin bestaat onze cliënten te behoeden om tegen de bovenvermelde beleggerswijsheden te zondigen. Maar er zijn er nog meer, to be continued in onze volgende Focus-editie.